Dünya Mimarlık Tarihini Değiştiren 10 Kadın Mimar

8 Mart Dünya Kadınlar Günü vesilesi ile mimarlık alanında adını tüm dünyaya duyurmuş kadınları saygıyla anıyoruz.

Ataerkil toplumlarda kadının üretici ve yaratıcı rolleri görmezden gelinir ve kadın eve hapsedilir. Mimarlık da diğer pek çok meslek gibi erkeklerin egemen olduğu alanlardan bir tanesi olmasına rağmen bu alanda ilkleri bile gerçekleştirmiş olan kadınları inceledik. Kadınların ekonomik, siyasi ve sosyal başarılarının kutlanmasına ayrılan bu günde, adını tüm dünyaya duyuran kadın mimarlara göz atalım.

Zaha Hadid

Irak asıllı İngiliz vatandaşı olan Zaha Hadid dekonstrüktivist bir mimar. 2004’te Pritzker Mimarlık Ödülü’nü kazanan ilk kadın mimar oldu. Beyrut Amerikan Üniversitesi’nden Onur Diploması ve Birleşik Krallık’tan Britanya İmparatorluk Nişanı aldı. 2008 yılında Forbes dergisinin “Dünyanın En Güçlü 100 Kadını” listesine 69’uncu sıradan giriş yapan Zaha Hadid’in Londra’da yer alan bir mimarlık bürosu da vardı. 31 Mart 2016’da geçirdiği kalp krizi sonucu Miami’de hayatını kaybetti. Londra Olimpiyatları’nda yüzme ve atlama yarışları düzenlenen Aquaric Centre, Glasgow Ulaştırma Müzesi’ni geliştirmek amacıyla tasarlanan ve 2013 yılında Avrupa’da Yılın Müzesi ödülünü alan Riverside Ulaştırma Müzesi, İspanya’nın Zaragoza şehrinin önemli sembolleri arasına giren Köprü Pavyonu gibi pek çok başarılı çalışması bulunuyor.

Julia Morgan

1872 senesinde Kaliforniya’da doğan Julia Morgan, Paris’te yer alan Ecole de Beaux-Arts‘tan mezun olan ilk kadın mimar olarak tarihe geçti. YWCA binaları ve Mills College’daki binalar da dahil olmak üzere kadınlara hizmet veren kurumlar için pek çok bina tasarladı. Ölümünün ardından AIA Altın Madalyası’nı alan ilk kadın oldu.

Münevver Belen

Türkiye’nin ilk kadın yüksek mimarı olan Münevver Belen, Güzel Sanatlar Akademisi’nin de ilk kadın mezunlarından biri. Çalışmalarının çoğunu Türkiye’nin ikinci kadın mimarı Leman Cevat Tomsu ile birlikte yürüttü.

Leman Cevat Tomsu

Münevver Belen’le birlikte Güzel Sanatlar Akademisi’nden mezun olan Leman Cevat Tomsu, şehircilik konusunda Martin Wagner ile birlikte çalıştı. İTÜ’de akademisyen olarak da görev yapan Tomsu, mimarlık alanında önemli başarılar elde etti.

Anne Tyng

1920 yılında gözlerini Çin’de dünyaya açan Anne Tyng, Harvard Ünivesitesi‘nden mezun olan ilk kadın mimardır. Mimarlık alanındaki teorileriyle tanınan Tyng, 2011 yılında 91 yaşındayken hayata gözlerini yumdu.

Norma Merrick

Amerika’nın ilk lisanslı Afro-Amerikan mimarı olan Merrick, Amerikan Mimari Enstitüsü’ne de seçilen ilk Afro-Amerikan kadın mimardır.

Lina Bo Bardi

Brezilya asıllı mimar Lina Bo Bardi, Sao Paolo Museum of Art binasının mimarı olarak dünya çapında üne kavuştu. Ayrıca Brezilya’nın ilk modern sandalyesini tasarlayarak ülkenin mobilya tasarım anlayışını tamamen değiştirdi.

Mualla Eyüboğlu

Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü’nden mezun olan Mualla Eyüboğlu, köy enstitülerinde çalıştı. Topkapı Sarayı’nın restorasyon çalışmalarına da katkı sağlayan Eyüboğlu, ressam ve şair Bedri Rahmi Eyüboğlu ile yazar Sabahattin Eyüboğlu’nun kız kardeşidir.

Cahide Tamer

Türkiye’nin ilk kadın mimarlarından Cahide Tamer, Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü’nde Sedat Hakkı Eldem‘den ders aldı. Restorasyon alanında önemli çalışmalara imza attı.

Harika Alpar Söylemezoğlu

Leman Cevat Tomsu ve Münevver Belen’den sonraki dönemde mimarlığa başladı. Güzel Sanatlar Akademisi’nde Sedat Hakkı Eldem ve Bruno Taut gibi akademisyenlerden ders alan Harika Alpar, cinsiyet ayrımcılığından dolayı kadın mimarlara önemli işler verilmediğini dile getirmişti. Ünlü mimar Kemali Söylemezoğlu ile evliydi.